Po dwuipółletnim pobycie za kratami Ched Evans wyszedł na wolność. Były piłkarz City został uznany za winnego gwałtu na 19-latce i skazany na pięć lat pozbawienia wolności, jednak dobre sprawowanie pozwoliło mu opuścić mury więzienia zdecydowanie wcześniej. Walijczyk od samego początku utrzymywał, że nie popełnił zarzucanego mu czynu i postanowił walczyć o swoje dobre imię. W końcu, dzięki działaniom narzeczonej, jej ojca, milionera, a także m.in. znajomego, który… podglądał go podczas stosunku seksualnego, osiągnął satysfakcjonujący wyrok. Sprawa Evansa rozgrzała opinię publiczną nie tylko na Wyspach, ale także na Malcie. Nic dziwnego – długo nikt nie chciał zatrudnić “gwałciciela”, a sam proces na zawsze zapisał się w historii sądownictwa Wielkiej Brytanii.
- Ched Evans został skazany za gwałt, jednak utrzymywał swoją niewinność – piłkarz spędził w więzieniu dwa i pół roku, ale był przekonany, że niesłusznie trafił za kraty
- Batalia sądowa przyniosła zamierzony skutek. Wyrok został uchylony, sprawa ponownie przeanalizowana, a zawodnik uniewinniony
- Szeroko zakrojona kampania, która miała na celu walkę o dobre imię byłego reprezentanta Walii, została sfinansowana przez ojca jego narzeczonej
- Okoliczności, jakie doprowadził do zmiany decyzji sądu, budzą poważne wątpliwości. Kontrowersyjne wiadomości do jednego ze świadków wysyłała narzeczona Evansa, a sam proces można uznać za wyjątkowy w historii brytyjskiego wymiaru sprawiedliwości
- Po zakończeniu pobytu w murach więzienia Evans miał poważne problemy ze znalezieniem pracy. Kilka klubów zrezygnowało z zatrudnienia gracza, którego nazwisko kojarzyło się negatywnie
Cztery lata po tym, jak na sali sądowej Ched Evans usłyszał słowo “winny”, wymiar sprawiedliwości uznał, że zawodnik nie popełnił zarzucanego mu czynu. Komisja Rewizyjna Spraw Karnych otrzymała nowy materiał dowodowy, który wcześniej nie został rozpatrzony, i skierowała sprawę do Sądu Apelacyjnego. Ten uwzględnił apelację, uchylił wyrok i zarządził ponowne rozpatrzenie sprawy. 14 października 2016 wychowanek walijskiego Rhyl został uniewinniony. Decyzja organu władzy sądowniczej powinna zamknąć dyskusję w kwestii odpowiedzialności 13-krotnego reprezentanta The Dragons. Jednak wiele kwestii nadal budzi wątpliwość, a przebieg całego postępowania dobitnie pokazuje, jak trudna do analizy jest materia związana z domniemanym przymuszeniem do stosunku seksualnego.
Dwóch piłkarzy, jedna ofiara i jeden winny
We wczesnych godzinach porannych 30 maja 2011 roku w północnej Walii wydarzył się incydent, który miał na zawsze zmienić moje życie i życie innych. Ched Evans przyznał się, że uprawiał seks z nastoletnią kelnerką w hotelu Premier Inn niedaleko Rhyl i zdradził swoją dziewczynę. Jednak zawsze twierdził, że do stosunku doszło za zgodą obecnych w pokoju osób. Kobieta miała zaprosić go do “dołączenia do zabawy” z innym piłkarzem, Claytonem McDonaldem, który… został uniewinniony już w pierwszym procesie.
Jak w ogóle doszło do tego, że Evans znalazł się w sytuacji, która drastycznie wpłynęła na jego przyszłość? Clayton McDonald wysłał mu wiadomość, że „złapał ptaszka”:
Byłem niedojrzały, byłem dziecinny. Nie wiedziałem, co będzie się działo w pokoju. Myślałem, że mogą uprawiać seks. I tak w rzeczywistości było. Kiedy wszedłem, drzwi zatrzasnęły się za mną i oboje na mnie spojrzeli. Clay spojrzał na nią i powiedział „czy mój kolega może się przyłączyć?” Spojrzała na mnie i powiedziała „tak”.
Co działo się w hotelu Premier Inn?
30 maja 2011 r. reprezentant Walii i zawodnik Sheffield United Ched Evans i Clayton McDonald zostali aresztowani pod zarzutem napaści seksualnej na kobietę w Rhyl, Denbighshire tego samego dnia. 26 lipca obaj zostali oskarżeni o gwałt, czemu obaj zaprzeczyli. Proces w kwietniu 2012 roku. Kobieta, 19-letnia kelnerka, powiedziała, że ”wypiła dwa kieliszki wina, cztery podwójne wódki z lemoniadą i kieliszek likieru sambuca. W rezultacie powiedziała policji, że „czuła się podchmielona, ale sytuacja nie wymknęła się spod jej kontroli”. Mimo tego w hotelowym łóżku obudziła się naga i zdezorientowana, nie pamiętając niczego, co działo się, odkąd wraz z przyjaciółmi opuściła parkiet taneczny.
Podejrzewała, że utrata pamięci była spowodowana środkami, jakie dodano do jej drinków. Próbki pobrane następnego dnia nie wykazały alkoholu, chociaż prokuratura argumentowała, że było to spowodowane normalną eliminacją w czasie. Wykryto natomiast ślady kokainy i konopi indyjskich, chociaż zaprzeczyła, że korzystała z tych środków feralnej nocy. Argument oskarżyciela brzmiał następująco: kobieta była zbyt pijana, by wyrazić zgodę na stosunek seksualny.
Obrona zgodziła się, że McDonald spotkał kobietę na ulicy i zabrał ją z powrotem do hotelu, gdzie później dołączył do nich Evans. Prawnicy twierdzili jednak, że obaj mężczyźni uprawiali seks z kobietą osobno i za jej zgodą. Przekonywali także, że nie była zbyt pijana, by wyrazić zgodę, i zasugerowali, że jej twierdzenie o utracie pamięci może być kłamstwem.
“Porzuciłeś udaną karierę, w którą byłeś zaangażowany”
W dniu 20 kwietnia 2012 r. ogłoszono wyroki w sprawie obu piłkarzy. McDonald został uniewinniony, natomiast Evansa uznano za winnego popełnienia przestępstwa zgwałcenia i skazano go na pięć lat więzienia. Sędzia Thomas Merfyn Hughes w swoich uwagach dotyczących wyroku stwierdził, że:
Skarżąca miała 19 lat i była pod wyraźnym wpływem alkoholu. Moim zdaniem nagrania z telewizji przemysłowej pokazują poziom jej odurzenia, gdy natknęła się na twojego przyjaciela. Jak uznała ława przysięgłych, ofiara nie była w stanie odbyć stosunku płciowego. Kiedy przyjechałeś do hotelu, musiałeś to sobie uświadomić. Mogłeś być przyzwyczajony do tego, że jako piłkarz zwracasz uwagę kobiet, ale ten przypadek był zupełnie inny. Porzuciłeś udaną karierę, w którą byłeś zaangażowany.
Chedwyn Michael Evans miał przed sobą perspektywę pięciu lat za kratami, co można uznać za stosunkowo krótki okres. Sędzia zdradził, że wyrok uwzględnił brak użycia siły i to, że kobieta nie odniosła obrażeń. Powiedział również, że ofiara nie została „specjalnie wybrana”, a sam atak nie był „zamierzony”.
Walka o niewinność
Evans nie zamierzał się poddawać, jednak pierwsza apelacja została odrzucona, a następnie sąd podtrzymał odmowę wszczęcia procesu. W listopadzie 2013 roku piłkarz zdołał zebrać zespół doświadczonych prawników, kierowany przez byłego starszego detektywa Russa Whitfielda i specjalistę ds. sądów wyższej instancji, Davida Emanuela, i za jego pomocą zamierzał starać się o uzyskanie możliwości odwołania się od wyroku.
17 października 2014 roku były zawodnik Manchesteru City opuścił mury więzienia. Przedterminowego zwolnienie po odbyciu połowy kary było możliwe dzięki wzorowej postawie reprezentanta Walii podczas pobytu w izolacji od reszty społeczeństwa. Jednak otoczenia Evansa nie zamierzało zakończyć walki o dobre imię gracza właśnie w ten sposób. Działania wyżej wspomnianej grupy znawców prawa nakierowane zostały na konkretny cel – dowieść niewinności.
Zaangażowanie zespołu prawników nie było jedynym działaniem, jakie podjęła rodzina i przyjaciele wychowanka Rhyl. Sfinansowano głośną kampanię, dzięki której zamierzano pozyskać potrzebne dowody. Powstała specjalna strona internetowa (www.chedevans.com), za której pośrednictwem oferowano nagrodę w wysokości 50 000 funtów za informacje prowadzące do uniewinnienia piłkarza, publikację korzystnej dla niego wersji wydarzeń tamtej nocy i przedstawienie zarzutów przeciwko kelnerce. W pierwszych dwóch latach swojej działalności strona zanotowała prawie dwa miliony odwiedzin.
Propozycja o “smaku łapówki”
Zasięg i skala akcji nie byłyby tak imponujące, gdyby nie wkład narzeczonej Evansa, Natashy, a także jej ojca, Karla Masseya, milionera związanego z przemysłem jubilerskim. Zasoby finansowe familii Masseyów pozwoliły na zatrudnienie uznanych prawników i grupy osób odpowiedzialnych za public relations. Opłacenie specjalistów nie budziło większych kontrowersji. Jednak trudno było przejść obojętnie obok wiadomości, w których Natasha próbowała przekonać jednego ze świadków, Gavina Burrougha, do pomocy w sprawie Cheda. Burrough, obecny tamtej nocy na recepcji, wcześniej zeznał, że skarżąca “nie była świadoma swojego stanu”.
Apelujemy o nowe informacje. Za każdy nowy dowód przewidziana jest nagroda w wysokości 50 000 funtów. Czy wiesz coś, co mogłoby pomóc Chedowi? Spędził prawie 13 miesięcy w więzieniu za przestępstwo, które nigdy się nie miało miejsca. Błagam cię. Jeżeli tylko coś wiesz…
OK. Widzę, że zdecydowałeś się mnie zignorować. Rozumiem, że chcesz to wszystko zostawić za sobą. Jeśli potrafisz pogodzić się z tym, że Ched jest niewinny i spędzi następne 17 miesięcy w więzieniu, możesz po prostu usiąść, nic nie zrobić i pozwolić, aby faktycznie tak się stało. Błagam. Jeśli coś wiesz, pomóż mi.
Prokuratura zasugerowała, że „nakłanianie” wykazało „brak równowagi sił” między Evansem a ofiarą. On był bogatym zawodowym piłkarzem, ona 19-letnią kelnerką. Prokurator Simon Medland powiedział, że „niezgodne z prawdą byłoby wyobrażanie sobie, że Evans nie był świadomy tego, co się dzieje”. Jednocześnie stwierdził, że wprawdzie aktywność Natashy Massey nie może zostać jednoznacznie określona jako próba przekupienia świadka, jednak jej propozycje “miały smak łapówki”. Sędzia Nicola Davies włączyła te zeznania do akt sprawy, ale odrzuciła możliwość uznania działań narzeczonej piłkarza za niezgodne z prawem.
Pomoc ze strony podglądacza
Gavin Burrough nie zmienił zeznań i w żaden sposób nie pomógł Evansowi. Pojawili się dwaj wcześniej przesłuchiwani świadkowie, którzy opisali swoje stosunki seksualne ze skarżącą, określaną w wyroku sądu apelacyjnego jako X, mniej więcej w czasie rzekomego gwałtu, czyli w maju 2011 roku. Jeden z nich zgłosił się dzień po tym, jak zawodnik został uznany za winnego, i powiedział, że X uprawiała z nim (świadkiem) seks niedługo po tym incydencie. Uznał, że to „niespójne”, że doszło do takiej sytuacji dwa tygodnie po tym, jak została zaatakowana i w czasie, gdy media społecznościowe były pełne nadużyć na jej temat. Doszedł więc do wniosku, że kiedy poszła na policję, kierowała się wyłącznie chciwością.
Po raz drugi wysłuchano także Jacka Higginsa, znajomego piłkarzy, który wraz z… młodszym bratem Evansa podglądał Cheda podczas stosunku seksualnego z X. Twierdził, że to skarżąca była stroną dominującą, a także użyła słów “pieprz mnie mocniej”. Ten obraz sytuacji miał zgadzać się z wersją wydarzeń przedstawioną przez gracza, który w dokładny sposób opisywał przebieg wydarzeń. Ponowne, jednak zdecydowanie bardziej szczegółowe zeznania złożył także inny mężczyzna, który w owym czasie pozostawał w relacjach seksualnych z X.
Ostatecznie, mimo sprzeciwu prokuratora i przedstawicieli X, sąd uznał dowody, jednak zrobił to “z wyraźnym wahaniem”. Decyzja wymiaru sprawiedliwości pozwoliła na uchylenie skazania Evansa i powtórne rozpatrzenie jego sprawy, chociaż historia seksualna skarżącego zwykle nie jest przedstawiana przed ławą przysięgłych w procesach obejmujących przestępstwa tego rodzaju. 14 października 2016 wychowanek walijskiego Rhyl został uniewinniony.
Życie po życiu
W kwietniu 2014 roku, współprzewodniczący Sheffield United, Kevin McCabe i nowy menedżer Nigel Clough, spotkali się z Evansem w więzieniu HM Wymott, aby omówić możliwość ponownego podpisania kontraktu z piłkarzem już po jego zwolnieniu z więzienia. Gdy opinia publiczna dowiedziała się, że Ched Evans mógłby ponownie dołączyć do swojego Szabli, 150 000 osób podpisało petycję wzywającą klub, aby nie zatrudniał zawodnika. W apelu skierowanym do Sheffield zaznaczono, że byłaby to “głęboka obraza dla kobiety, która została zgwałcona, i dla wszystkich kobiet takich jak ona, które ucierpiały z rąk gwałciciela”. The Blades ostatecznie wycofali się nawet z propozycji udostępnienia zawodnikowi obiektów treningowych. Ogromny wpływ na tę decyzję miały naciski sponsorów, którzy zagrozili wycofaniem się ze wspierania drużyny.
Evans nie znalazł zatrudnienia także w Hartlepool, Oldham Atletic czy maltańskim Hibernians. Presja lokalnych kibiców, a niejednokrotnie nawet polityków (poseł Iain Wright określił gracza mianem “pariasa”, a premier Malty, Joseph Muscat, ostrzegł Hibernians, że zatrudnienie piłkarza może negatywnie wpłynąć na reputację całego kraju). Drogę zamknęło przed nim również Grimsby Town, które wcześniej włączyło do składu… Claytona McDonalda, uniewinnionego w pierwotnym procesie.
20 czerwca 2016 r. Ched Evans podpisał swój pierwszy kontrakt od czasu zwolnienia z więzienia i uchylenia wyroku skazującego. Na powrót do zawodu pozwoliło mu występujące w League One Chesterfield. Obecnie 13-krotny reprezentant Walii zakłada koszulkę Preston North End. W trwającym sezonie wystąpił w 15 meczach na poziomie Championship i strzelił dwa gole.
Komentarze